شرح جلسه ۳۲۵ کلبه کرامت / درآمدی بر دکترین سینما ۴

نظام رسانه ای  در آینده شناسی؛ سه شناسه گوینده، گیرنده و خود پیام دارد. در دوره ای که پست مدرنیست‌ها مرگ مؤلف را مطرح کردند و معنای آن شد حذف گوینده ازمیان سه مولفه نظام رسانه ای؛ این نظریه طبق خطبه ۱۴۷ نهج‌البلاغه ...

منطقی و معقول نیست زیرا در این خطبه میخوانیم «» طبق این خطبه تجلی قدرت خدا در قرآن صورت گرفته است، این خطبه اتحاد بین گوینده و پیام را نشان میدهد یعنی گوینده در پیام متجلی است و امکان گرفتن آن وجود ندارد مثل گرفتن خدا از قرآن به ابن معنی نیست که خدا با قرآن یکی است بلکه تجلی دارد به این ترتیب طبق آموزه‌های دینی مرگ مؤلف نفی میشود!

در روند تطور رسانه جدید؛ ادعای ادغام پیام با مخاطب به مثابه یک استخر یا رودخانه که که فرد به درون آن شیرجه میزند مطرح است.
در قرآن هم دو کلمه تبلیغ و دعوت وجود دارد که قرآن اشاره دارد در مورد هر پیامی‌دعوت صورت میگیرد چه دعوت به حق چه دعوت به خود.

از نظر امام صادق (ع) در حدیث «کونوا دعاة الناس بغیر ألسنتکم» اتحاد مولف و پیام مطرح است. که بر این اساس اگر قرار شد فرد دعوت کننده به حق دعوت کند و آنچه به آن دعوت میکند هم حق باشد بهتر است به آن عمل کند. به این ترتیب اتحاد بین گوینده و ملاط تبلیغ اتفاق می‌افتد پس در را از رفتار او میگیریم.

در نظام رسانه ای امروز یک جمپینگ اتفاق افتاده به این صورت که مخاطب به درون پیام شیرجه میزند و در نتیجه با پیام یکی می‌شود و به این ترتیب یک اتحاد هم بین مخاطب و پیام اتفاق می‌افتد.
در یک ارزیابی چند وجهی لازم است همزمان بدانیم گوینده کیست؟ پیام چیست؟ ابزار ارسال پیام چگونه است؟ و گیرنده چه ظرفیتی برای دریافت پیام دارد.
یکی از مشکلات امروز این است که فقط به گزاره سوم یعنی ابزار انتقال توجه می‌شود آنهم به صورت ترس از این ابزارها مثل ماهواره، بازی و … و از بقیه غفلت میشود. لذا از آنجایی که ابزار رسانه خیلی جلوتر از بقیه وجوه است باید این وجوه را در سطح ابزار ارتقا دهیم. یعنی پیام حق را بوسیله گوینده عامل به گیرنده با ظرفیت برسانیم.
ایشان سپس به تشریح نتایج تحقیقی در این مورد پرداختند. در این تحقیق سه مورد تطور رسانه، انسان و جامعه سازی ذکر شده.
این تحقیق که نگاه داروینی به انسان ابزار ارتباطی او را در هشت مرحله زیر مورد بررسی قرار میدهد:
جامعه کهن با آواهای اولیه
جامعه شکار با سنگ نوشته‌ها
جامعه متمدن با کاغذ و حروف چاپی
جامعه صنعتی با روزنامه، تبلیغات، پست و عکس
جامعه اطلاعاتی با اینترنت، رادیو، تلویزیون و ایمیل
جامعه دانشی با 2.0 web، پادکست، وبلاگ، ویکی
جامعه مجازی با واقعیت مجازی، کنسول‌ها،‌Gaming ، وب معنایی
جامعه الحاقی با اجتماع دیرپا، وب اشیاء ، کاشت‌ها، فضای متصل

منظور از جامعه الحاقی، الحاق پیام و گیرنده مثل سیستمهای سایبورگ این جوامع رفته‌رفته انسان را از حقیقت دور کرده و به مجاز میبرد.

ما امروز در جامعه اطلاعاتی هستیم و مخاطب در حال شیرجه به فضای پیام است در مرحله بعد که یک جامعه مجازی تشکیل شود مخاطب passive خواهد بود و بعد از اینکه Active شود انسان سایبورگ محقق میشود.
امروزه پیام انبوه شده و بر خلاف گذشته که حالت بطری و لیوان داشت امروزه حالت اقیانوس دارد؛ با این وضعیت مخاطب دیگر یک لیوان پیام دریافت نمیکند بلکه با یک اقیانوس مواجه است که باید به داخل آن شیرجه بزند و این تمایز کار است.
همچنین در مساله تطور رسانه بسط وب به عنوان دامنه ای که داخل آن شیرجه میزنیم مطرح است که در سه لایه سرگرمی، ارتباطات، کسب و کار و در پنج موج محتوا، ارتباط، زمینه، اشیاء و افکار بررسی شد.

برای ترسیم فضای رسانه ای آینده باید مشخص کرد با این اوضاع گوینده باید بتواند پیام حق خود را در این اقیانوس تشکیل شده از پیامهای لجن به گیرنده برساند که کار سختی است.برای جامعه سازی هم باید به گوینده، پیام، ابزار و گیرنده که در حال دگردیسی اند توجه کرد.
ما به این موضوع حساسیت داریم چرا که جامعه پیشنهادی جامعه اطلاعاتی است و نقد ما از لحاظ کاستی‌های این کلبه دیجیتالی است چون معنا ندارد و برای معنا دار کردن آن باید کلبه کرامت را به آن سوار کنیم.

منبع:روح الله